2002 Yılı Merkez Çalışmaları

Yaşam kalitesine katkı yapan çalışmaların uzun ve özverili bilimsel uğraşlara dayandığını düşünen Merkezimiz gündemine aldığı araştırma konularını belli sonuçlara taşıma noktasına getirmiştir. Bunların başında, hiçbir kadrolu elemanı olmamasından ötürü diğer araştırma konularına ayrılacak zamanları tüketen ve ayrıntılarıyla daha uzun zamana yayılmış olan büyük ölçekli “Mekavizyon” adlı reklam ve enformasyon sisteminin üniversite kampüsüne 2002 yılında kurulmuş olması gelmektedir. Söz konusu sistemin imalat, montaj ve sonuç aşamaları Merkezimizin yenilenen Web Sitesinin Resimler kısmında sergilenmiştir.

2002 yılında bitirilen araştırmalardan önemli birisi de bilimde ve teknolojide ilerlemeye ilgi gösteren, Tıp cihazları üreten ulusal bir firmanın sponsorluğunda yayınlanacak “Ortopedi Biyomekaniği” başlıklı kitabın “Eksternal Fiksatörler” bölümünün yazılması olmuştur.

Araştırma-geliştirme çalışmaları kapsamında, araştırılan konuların ara bitiş noktalarının daha ilerilere taşınması doğrultusunda, ortaya çıkan sonuçların adım adım bir plan çerçevesinde iyileştirilmesi amaçlanmakta ve bu süreçte biriken bilginin olanaklar içinde yayınlara dönüştürülmesi istenmektedir. Bu bağlamda küçük ölçekli bir modeli imal edilen mekanik hız kontrol modülünün büyük güçler için kuvvet aktarma yetenekleri iyileştirilmiş biçimleri araştırılmaktadır. Söz konusu iyileştirmenin temelinde yatan D’Alembert denklemlerinin kurulması ve çözümüyle bulunacak tasarımlar üzerinde durulmaktadır.

Bilindiği gibi, yeni teknolojik fikirlerin yaşama geçirilmelerinde üç önemli evreden söz edilebilir. Buluş, yenilik ve Standartlaştırma. Yeni reklam sistemine bu açıdan bakılarak, olası sorunları incelenmektedir. Bu bağlamda, uluslararası patent sistemiyle bütünleşik olarak, patent çalışmaları sürdürülmektedir. 2002 yılı içinde birinci inceleme raporu üzerinde geniş bir irdeleme ve değerlendirme çalışması yapılmıştır. Buluşun endüstriye uygulanışı sırasında karşılaşılacak çeşitli durumlardaki olası sınırlamalar ve bu sınırlamaların işlev etkilenmeksizin sistemde meydana getireceği olası yapısal değişiklikler derinlemesine incelenerek, sistemin en ekonomik kullanımına olanak sağlayacak optimum koşullar araştırılmaktadır. Bu araştırmalara daha önce farklı ölçeklerde yapılmış modeller üzerinde gerçekleştirilen saha deneyleri sonunda elde edilen veriler ve gözlemler de kuşkusuz ışık tutmaktadır.

Çok disiplinli çalışmaya önem veren Merkezimiz daha önceki yıllarda Dişçilik Fakültesinden gelen talep üzerine kuvvet kontrolü problemi ile ilgili araştırmalarını 2002 yılında da sürdürmüştür. Bu kapsamdaki çalışmaların deneysel boyutu Merkez Md. Yardımcısı Prof. Dr. M.Tunç Özcan tarafından ele alınmış ve uğraşlar sonunda bir düzenek kurulmuştur. Bu düzenekle elde edilen bazı sonuçların önümüzdeki yıllarda yayınlanması beklenmektedir. Aynı problemin kuramsal boyutu statik ve dinamik iki ayrı planda Merkez Md. Prof. Dr. İ. Deniz Akçalı tarafından incelenmiş ve bunlara ilişkin fiziksel ve matematiksel modeller geliştirilmiştir. Olanaklar ve ilgi ölçüsünde çalışmaların sürdürülmesi planlanmıştır.

Merkezin kurulmasına ön ayak olan birimlerden birisi olan Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı’nın gündeme getirdiği kırık kemiklerde fragmanların hareketlerinin robotik bir fiksatörle kontrolü problemi, önceki yıllarda başlatılıp 2002 yılında da devam ettirilen araştırma konularından bir başkasını oluşturmuştur. 2002 yılında elde edilen kuramsal sonuçlarla ortopedistlere yararlı olacak simulasyon düzeyine varılmıştır. Olanakların belirlediği ölçüde bu bilgilerin en etkin ve anlaşılır biçimde ortopedistlere aktarılması yolları araştırılacaktır.

2002 yılını yayın etkinlikleri kapsamında, mekanik tasarım çerçevesinde makinelerin optimum ana boyutlarının bulunması problem Journal of Mechanical Design dergisine gönderilen “Modular Approach to the Design of path Generating Planar Mechanisms” başlıklı makalenin konusu yapılmıştır. Mersin Üniversitesinden Yrd. Doç.Dr. Hüseyin Mutlu’nun ortak yazar olduğu makale inceleme safhasındadır. Uluslararası bilimsel Atıf İndeksine (SCI) giren journal of Mechanical dergisi tarafından, Merkez Md. Prof. Dr. İbrahim Deniz Akçalı, mekanik tasarım bağlamında dünyanın farklı ülkelerinden araştırmacıların kaleme aldığı üç ayrı makaleyi incelemek ve değerlendirmek üzere yayın hakemi olarak seçilmiştir. Merkez altyapısında değerlendirilen makalelere ilişkin raporlar ilgili derginin editörüne postalanmıştır.

1998 yılında sponsor desteğiyle Merkez tarafından bastırılan “Mekanizma Tekniği” başlıklı kitaba İstanbul’da yerleşik bir Yayınevi tarafından Türkiye çapında daha fazla sayıda bastırılıp dağıtılmak üzere teklif yapılmıştır. Kitabın gözden geçirilmiş yeni bir baskısı 2002 yılı içinde yayınlanmıştır. Ayrıca, 2002 yılının yayın etkinlikleri arasında, Merkez Md. Prof. Dr. İbrahim Deniz Akçalı, Merkez Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mahir Gülşen ve Merkezin eski Md. Yardımcısı Mersin Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Mutlu’nun birlikte yazdıkları 110 sayfalık “Ortopedi Biyomekaniği Eksternal Fiksatörler” kitabı ve ilgili bölümleri baskı safhasında bulunmaktadır.

2002 yılı içindeki dikkate değer diğer etkinliklerin başında, merkezin daha önceki planlamalarında yer alan MACTİMARUM Web Sitesinin yeniden tasarımı ve güncellenmesi gelmektedir. Merkezdeki araştırmalara ait bazı resimlerin ve duyuruların da eklenmesiyle görsellik ve güncellik kazandırılan Web sitesi gerçekleştirilen önemli değişikliklerden sonra sanal ziyaretlere açıldı. Ayrıca, 2001 yılında başlatılan Merkez Döner Sermaye Bütçe’sinin oluşturulma çabaları, personel yokluğundan kaynaklanan tüm güçlüklere karşın, 2002 yılında başarıyla sonuçlandırılmış ve aynı yıl uygulamaya konulmuştur. Bütçe öngörüleri büyük ölçüde gerçeklenmiştir.

Amaçları ve kuruluş felsefesinde araştırma-geliştirme etkinlikleri öncelikli olarak yer almış bulunan Merkezin, TÜBİTAK Teknoloji İzleme ve Değerlendirme Başkanlığının yönetiminde ulusal çapta ortaya çıkan AR-GE projelerine yön ve destek vermesi tabiidir. Bu bağlamda, Merkez altyapısı 2002 yılında Merkez Md. Prof. Dr. İ.D. Akçalı’ya yönlendirilmiş AR-GE projelerinin düzeylerinin yükseltilmesi ve uluslararası ölçütlere yaklaştırılması doğrultusunda önemli bir rol oynamış ve bu şekilde gönderilmiş bir tasarım-imalat projesinin incelenmesinden çıkan gerekli tavsiye ve önerilerin yapıldığı kapsamlı bir değerlendirme raporu TÜBİTAK’a gönderilmiştir. Bu yöndeki etkinliklerin 2003 yılında da süreceği umulmaktadır.

Konu ve kapsam itibariyle örtüşen bitirme ödevi, makine projeleri, lisansüstü çalışmaları, öğretim üyeliği aşama çalışmaları ve bunların değerlendirilmesi ile ilgili işlemlerde, Merkezin kuruluşundan bu yana geçen süreçte kendi öz kaynaklarıyla oluşturulan altyapısı önemli işlevler üstlenmiştir. Bu bağlamda, 2002 yılı içinde Merkez Md. Prof. Dr. İbrahim Deniz Akçalı’ya İstanbul Üniversitesi Makine Teorisi ve Dinamiği Profesörlük kadrosuna yapılan bir başvuru için gönderilen hacimli bir dosya, Merkezin altyapı olanaklarıyla değerlendirilerek hazırlanan kapsamlı bir rapor ilgili birime postalanmıştır.

Merkezin 2002 yılı içinde başlatılan bir diğer etkinliği ise iki yılda bir yapılması geleneksel hale getirilen üniversite-sanayi-meslek odası arasındaki işbirliğiyle düzenlenen Otomatik Kontrol Seminer ve Sergilerinin 8.sinin 2003 yılı için planlanan ulusal-uluslararası boyutları olan toplantı düzenleme hazırlıklarının yapılmasıdır. 2002 yılının yaz aylarında başlayan bu kapsamdaki çalışmalarda temel amaçlar, üniversite sanayi ve meslek odası arasındaki etkileşim ve iletişim çerçevesinde, söz konusu buluşma için uygun sponsor, kaynak, yer, tarih ve kapsam belirleme olmuştur. Ön hazırlıklar sonunda ortaya çıkan sonuçlarla, 2003 yılında yapılacak bir protokol etrafında, bu toplantı için belirlenen hedeflerle çalışmaların etkin bir şekilde sürdürülmesi planlanmıştır.

2002 yılı içinde Merkeze bilgilendirme tanıtım için Basın-yayın kuruluşlarından (Hürriyet, Cihan HA, Kanal A Tv gibi) gelen görüşme istekleri ile İstanbul, Konya ve Eskişehir kentlerinden MACTİMARUM tarafından önceki yıllarda tasarım ve imalatı yapılmış tarım makinalarına gelen ihracat amaçlı, taleplere, eleman yokluğu nedeniyle, yetişilemediğini burada belirtmek gerekir.

Son olarak, Merkezi tanıtma bağlamında 2002 yılı içinde çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Bunlardan birisi, Merkez yayınlarının elde mevcut olanlarından adresleri İnternet yoluyla bulunabilen yurtiçindeki ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmesidir. Bir diğer etkinlik ise, Merkezin Web Sitesinin gelen istekler ve etkileşim doğrultusunda sürekli yenilenmesidir.